Η ευρωπαϊκή κυβερνητική αριστερά συχνά παραπαίει ανάμεσα αφενός μεν στην πλήρη αποδοχή απόψεων και πολιτικών σε κάποια θέματα (όπως η λειτουργία της αγοράς εργασίας) νεοφιλελεύθερου και σε κάποια άλλα θέματα (όπως η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική) μονεταριστικού χαρακτήρα, αφετέρου δε στην έκφραση ενός κοινωνικού και πολιτικού «αμυντισμού» απέναντι στις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις. Ενός αμυντισμού που εμφανίζεται ως συντηρητικός, ακόμη και όταν εκφράζει μία βαθύτερη, αλλά πολιτικά ανοργάνωτη αγωνία της κοινωνίας. Και η μία και η άλλη στάση υποδηλώνει αδυναμία επιτέλεσης της πολιτικής και ιδεολογικής ηγεμονίας της ευρωπαϊκής «κυβερνητικής» αριστεράς.
Ο αμυντισμός όμως της ευρωπαϊκής αριστεράς απέναντι σε διάφορες μονοδιάστατες «μεταρρυθμιστικές» πρωτοβουλίες που οξύνουν τις κοινωνικές ανισότητες ή παραβλέπουν ζωτικές ιδιομορφίες της οικονομικής δομής της χώρας, μπορεί να είναι και λογικός και αναγκαίος όταν λειτουργεί ως προοίμιο μίας σοβαρής προοδευτικής μεταρρυθμιστικής στρατηγικής. Οι προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις δεν έχουν λόγο να πάσχουν από σύμπλεγμα μεταρρυθμιστικής κατωτερότητας και να ωθούνται στην υιοθέτηση στόχων και πρακτικών βαθύτατα συντηρητικών. Από την άλλη όμως πλευρά οι προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις δεν μπορούν να πάσχουν από «μεταρρυθμιστική ακινησία» που οδηγεί στη διατήρηση προ πολλού ξεπερασμένων αγκυλώσεων ή προνομίων τα οποία παρεμποδίζουν π.χ. την ομαλή λειτουργία των αγορών προς όφελος του πολίτη - καταναλωτή, την αναβάθμιση του ελληνικού δημόσιου πανεπιστήμιου και όλου του εκπαιδευτικού συστήματος.
Η ευρωπαϊκή σοσιαλιστική Αριστερά πρέπει συνεπώς να ενεργεί ως προοδευτική μεταρρυθμιστική δύναμη. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για το ΠΑΣΟΚ που εκφράζει μία παράταξη με ριζοσπαστικές καταβολές, με διάθεση και ικανότητα ανατροπών, μία δύναμη αλλαγής που έχει αξιακό και κοινωνικό πρόσημο και προωθεί μία προοδευτική αντίληψη περί γενικού συμφέροντος, ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, μέσα σε ένα εφικτό διεθνές και ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Με βάση αυτές τις πολιτικές και ιδεολογικές παραδοχές μπορούμε, νομίζω, να εστιάσουμε τώρα την προσοχή μας στο βασικό πεδίο μεταρρυθμίσεων που είναι το ίδιο το κράτος και οι λειτουργίες του.